Panne, De Panne

In juni 1783 krijgt het Veurnse vennootschap van burgervader de Man een octrooi van keizer Jozef II om een vissersnederzetting op te richten in een vlakte in de duinen, Kerckepanne geheten. Als dank beslissen ze om de nederzetting de naam Joseph Dorp mee te geven. Na een aantal keizerlijke besluiten die fataal waren voor de kustvisserij geraakt de naam Jozefsdorp in onbruik en wordt de nederzetting opnieuw Kerkepanne geheten.

Naast een vermelding op het voorstel van de Societeyt uit 1783 duikt de benaming Josephdorp enkel nog één keer op in de officiële kaart van het Leie departement uit 1799-1800 (jaar 8 van de Franse republiek). Het symbool dat hierbij wordt gebruikt geeft aan dat het gaat om een wijk zonder kapel (hameau sans chapelle).

Bij het inventariseren van steden, gemeenten, parochies en wijken stelt de Franse administratie vast dat Jozefsdorp bij geen enkele administratieve overheid is ingedeeld. In 1799-1800 wordt het dan maar bij Adinkerke gevoegd.

In de parochieregisters van Adinkerke wordt er nergens naar Josephdorp verwezen, maar vanaf 1784 opent pastoor Marrannes een apart register voor Kerckepanne ad littora maris (Kerkepanne aan de zeekust). In datzelfde jaar volgt er ook nog een register voor de overlijdens en begravingen, defunctorem in campo vulgo Kerckepanne (overleden in de vlakte Kerkepanne geheten).

In een huwelijksakte uit 1787 heeft pastoor Van Den Bussche het over in vico vulgo dicto Kerckepanne. Vico staat voor wijk. Vulgo (bijgenaamd) en dicto (het gezegde) betekenen ongeveer hetzelfde. Vrij vertaald is dat dan: in de wijk Kerckepanne geheten.

In de doopakte van Franciscus Vanheste uit 1788 – zoon van Joannes en achterneef van Abraham - vermeldt pastoor Deren dat de ouders habitantum in vico vulgo panne (wonende in de wijk panne geheten). Hij gebruikt hier dus voor de eerste keer de plaatsnaam panne, maar schakelt later in het jaar, bij de doop van Petrus Blondeel, weer over naar kerckepanne.

Bij het begin van de burgerlijke stand (1796) ontbreekt elk spoor van Kerkepanne in de registers. Logisch, want Kerkepanne wordt pas in 1799 administratief bij Adinkerke gevoegd. Intussen worden enkel de parochieregisters verder bijgewerkt door de pastoors. Vanaf april 1799 heeft men het in de registers van de burgerlijke stand over “la dite panne dependance de la commune d'Adinkercke”.

In 1840 duikt een paar keer de vermelding “binnen deze gemeente sectie panne” op en na 1858 vervolgens gewoon “panne”.

Vanaf 1869 verwijst men naar genummerde huizen zoals in “zijne woonst in deze gemeente staande in de Panne, nummer een en vijftig” of “wonende te Adinkerke, gehucht de Panne, nummer honderd negen”.

Merk op dat men het heeft over “de Panne” en niet “De Panne”. Een beetje dus zoals bij“zijn woonste staande in den Oosthoek” of “in de Duinen”. Hier wordt “de” gebruikt als lidwoord en maakt het geen deel uit van de naam.

In de affiche ter nagedachtenis van de vissers die op zee gebleven zijn tijdens de IJslandcampagne van april 1888, heeft men het ook over “de Panne”, met een kleine “de”, dus eigenlijk over “Panne”.

Ook de gevel van het station in Adinkerke, dat in februari 1870 werd in gebruik genomen, verwijst zonder meer naar “Panne”.

Het is anders wel duidelijk welke naam de lokale bevolking aan haar gehucht wil geven. Bewijs daarvan is onder andere de keuze voor de letter “P” als registratieletter voor de panneschuiten, die sinds 1884 verplicht was.

Ook is het zo dat zelfs tot na de zelfstandigheid van De Panne in juli 1911, menigeen zijn privé briefwisseling ondertekende met de plaatsnaam “Panne”.

Deel van de kaart van 1825 die in 1911 werd gebruikt om de afscheuring van De Panne vast te leggen, met duidelijk de vanaf nu officiële benamingen “De Panne” en “La Panne”.