De Roeschaard

Een vissersgemeenschap zoals die van De Panne eind jaren 1800 begin jaren 1900, was dikwijls samengesteld uit leden die uit verschillende gezinnen van dezelfde familie kwamen. Vermits neven en nichten dezelfde familienamen hadden en de variatie voornamen van heiligen uit de kalender vrij snel was uitgeput, droegen meerdere personen uit verschillende familiale takken soms dezelfde naam en voornaam. Om ze van elkaar te kunnen onderscheiden werd dan ook naar een bijnaam gegrepen, al dan niet geinspireerd door een fysiek kenmerk of de afkomst van de persoon in kwestie.

Iedereen kent waarschijnlijk wel “Pier Kloeffe”, de bijnaam van Petrus Joannes Decreton (1853-1939). Petrus was indertijd in café De Kloeffe geboren, vanwaar de bijnaam. Maar er bestond ook nog een zekere “Pedro Kloeffe”, een neef van Pieter met bijna dezelfde naam, Petrus Lodewijk Decreton (1880-1944). De bijnamen waren een hulpmiddel om ze uit elkaar te houden, maar toch aan te geven dat ze familie waren.

In een bijlage in een van zijn boeken “Het De Panne van toen” (1989) heeft Freddy Rigaux indertijd een lijst opgenomen van niet minder dan 300 bijnamen van Pannese vissers. Enkele van die bijnamen werden in deze blog opgenomen, evenals in de lijst met de Panneschuiten.

Aan kinderen werd er echter een ander verhaal verteld, het verhaal van “Den Roeschaard”. In die legende gebruiken de vissers een andere naam om zich voor de roeschaard te verbergen. De roeschaard was een plaaggeest die het de vissers moeilijk maakte. Hij kon meerdere gedaanten aannemen maar verscheen doorgaans als een duivel met een visstaart die de netten kapotscheurde en daarbij voortdurend “roes roes roes” riep. De roeschaard vond het blijkbaar ook erg leuk om open bootjes heen en weer te schommelen. Voldoende om een bemanning, bestaande uit vissers die doorgaans niet konden zwemmen, de stuipen op het lijf te jagen.